آسمان شب پر از شگفتی است؛ نقطهنقطههای نورانی که میبینیم، بیشترشان ستارهاند — کرههای عظیمی از گاز داغ (عمدتاً هیدروژن و هلیوم) که با واکنشهای هستهای درونشان میدرخشند. انرژی آنها از همجوشی هستهای تأمین میشود؛ فرایندی که در آن اتمهای هیدروژن به هلیوم تبدیل میشوند و مقدار زیادی نور و گرما آزاد میشود.ما درون کهکشان راه شیری زندگی میکنیم؛ کهکشانی مارپیچی با صدها میلیارد ستاره، از جمله خورشید خودمان. اگر شبها در جایی تاریک و بدون آلودگی نوری به آسمان نگاه کنی، آن نوار کمنور و مهآلودی که از یک سوی آسمان تا سوی دیگر کشیده شده، همان بازوی کهکشان راه شیری است که از درونش به آن نگاه میکنیم.در فضا، ستارهها در خوشهها و بازوهای مارپیچی گرد هم آمدهاند، و بینشان ابرهای عظیم گاز و غبار میانستارهای قرار دارد. از همین ابرهاست که ستارههای تازه متولد میشوند — تودههایی از گاز که زیر نیروی گرانش خودشان فشرده میشوند تا درخشان شوندکهکشان ما تنها یکی ازمیلیاردها کهکشان در جهان است.
هر کدام از آنها صدها میلیارد ستاره دارند؛ یعنی تعداد ستارهها در سراسر کیهان از تعداد دانههای شن روی همهی سواحل زمین هم بیشتر است.
راه شیری یک کهکشان مارپیچی میلهای با قدمت تقریبی ۱۳٫۶ میلیارد سال و بازوهای بزرگ چرخان است که در کیهان کشیده شدهاند. قطر دیسک کهکشان خانهی ما تقریبا به ۱۰۰ هزار سال نوری و ضخامتش به ۱۰۰۰ سال نوری میرسد. درست مانند زمین که به دور خورشید میچرخد، منظومه شمسی هم حول مرکز راه شیری میچرخد. منظومه شمسی ما با وجود حرکت در فضا با سرعت تقریبی ۸۲۸ هزار کیلومتر بر ساعت، پس از ۲۵۰ میلیون سال یک دور کامل به دور مرکز کهکشان را طی میکند. آخرین باری که سیارهمان در این موقعیت قرار داشت، دایناسورها ظهور کردند و پستاندارها هنوز به تکامل نرسیده بودند. اگر مرکز راه شیری یک شهر باشد، ما در حومهی آن زندگی میکنیم. بر اساس این تشبیه، منظومهی شمسی ما تقریبا ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار سال نوری از مرکز شهر فاصله دارد. زندگی در حومهی شهر خوشایند است؛ ما در یکی از همسایگیهای کوچک بازوی شکارچی- ماکیان (Orion-Cygnus) زندگی میکنیم که بین بازوهای بزرگتر برساووش (Perseus) و بازوی کمان-شاهتخته (Carina-Sagittarius) قرار دارد. اگر به سمت مرکز شهر حرکت کنیم، میتوانیم بازوهای سپر-قنطورس (Scutum-Centaurus) و بازوی نورما را پیدا کنیم.
کهکشان راه شیری، شبها در آسمانی کاملاً تاریک (به دور از نور ماه و آلودگی نوری) به صورت نوار سفید کم رنگی در آسمان دیده میشود. پهنای این نوار تقریباً ۳۰ درجه است.[۲۹] راه شیری کهکشانی مارپیچی میلهای است. شکل کلی کهکشانهای مارپیچی را میتوان به یک دیسک یا قرص تشبیه کرد. بخش اصلی اجزای تشکیل دهندهٔ کهکشان (ستارهها، گاز و غبار) در قالب بازوهای مارپیچی در سطح تخت این دیسک قرار دارند. ستارگان کمتری نیز به صورت هالهای اطراف دیسک را دربر گرفتهاند. این ساختار مارپیچی تنها در صورتی قابل مشاهده است که بینندهای در خارج کهکشان از روبهرو به آن نگاه کند. ما به عنوان بینندهای که از داخل صفحهٔ کهکشان به آن مینگریم، اجزای واقع در صفحهٔ کهکشان را به صورت نوار دایرهای شکل متراکمی از ستارگان، دورتادور خود میبینیم. این همان راه شیری است که شبها در آسمان میبینیم. اجزای واقع در هالهٔ کهکشان را نیز که تراکم کمتری دارند، به صورت ستارگانی مجزا در سایر قسمتهای آسمان مشاهده میکنیم. به این ترتیب، علاوه بر نوار شیریرنگ مورد اشاره، تمام ستارگان دیگری نیز که با چشم غیرمسلح در آسمان میبینیم، متعلق به کهکشان راه شیری هستند[۳۰] و این نوار نورانی تنها نشانگر آن دسته از ستارگان راه شیری است که در راستای صفحهٔ کهکشان قرار گرفتهاند. بخشهایی از راه کهکشان که تاریک به نظر میرسند، به علت وجود گاز و غبار میان ستارهای است که مانع از رسیدن نور ستارگان زمینه به چشم ما میشود.
تصویری از بازوهای کهکشان راه شیری
اندازه و جرم شماتیکی از ۶ کهکشان بزرگ گروه محلی در کنار یکدیگر. از راست به چپ: کهکشان آندرومدا (قطر ۱۵۲۰۰۰ سال نوری)، راه شیری (کهکشان ما)(۸۷۴۰۰ سال نوری)، کهکشان مثلث یا مسیه ۳۳ (۶۱۱۰۰ سال نوری)، ابر ماژلانی بزرگ (۳۲۲۰۰ سال نوری)، ان جی سی ۳۱۰۹ (۲۵۴۰۰ سال نوری) و ابر ماژلانی کوچک (۱۸۹۰۰ سال نوری) راه شیری بعد از کهکشان آندرومدا بزرگترین کهکشان در گروه محلی است. قطر صفحهٔ کهکشان راه شیری حدود ۱۰۰ هزار سال نوری یا ۳۰٬۰۰۰ پارسک است (تقریباً ۱۰۱۷ کیلومتر).[۳۲] ضخامت این صفحه در بیشتر نقاط حدود ۱٬۰۰۰ سال نوری است ولی در مرکز آن به ۱۲٬۰۰۰ سال نوری میرسد. ۹۰٪ از جرم کهکشان راه شیری، ماده تاریک است که برای تلسکوپها قابل مشاهده نیست و هیچگونه تابش الکترومغناطیسی جذب و دفع نمیکند.[۳۳][۳۴] تعداد ستارگان کهکشان راه شیری بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تخمین زده میشود. شمردن همه ستارههای یک کهکشان غیرممکن است. حتی در کهکشانی مانند اندرومدا که همسایهٔ نزدیک راه شیری است، تنها تعداد کمی از ستارگان بسیار پرنور را میتوان با تلسکوپ تشخیص داد. دانشمندان با روشهایی مانند بررسی حرکت چرخشی کهکشانها و همچنین طیفسنجی، جرم یک کهکشان را محاسبه میکنند. سپس بر اساس آن، تعداد ستارگان کهکشان را تخمین میزنند.[۳۵]
Type your paragraph here
اولین «ستاره»ای که در آسمان شب دیده میشه، در واقع همیشه دقیقاً یک ستاره ثابت نیست — بستگی داره به فصل، مکان جغرافیایی و ساعت غروب خورشید. اما معمولاً یکی از اینها زودتر از بقیه ظاهر میشن: معمولاً اولین نورهایی که دیده میشن: سیاره زهره (ناهید) – اغلب اولین "ستاره" عصر هست، ولی در واقع سیارهست. بهش میگن ستاره شامگاهی چون خیلی پرنوره و زود بعد از غروب دیده میشه. اگر زهره در آسمون نباشه، معمولاً: ستاره شباهنگ (Sirius) در صورت فلکی سگ بزرگ (Canis Major) زودتر از بقیه دیده میشه. این درخشانترین ستارهی آسمانه و در زمستون نیمکره شمالی خیلی زود پدیدار میشه. گاهی هم ستارهی نسر واقع (Vega) یا سماک رامح (Arcturus) جزو اولینها هستن. 🔭 خلاصه: اگر خیلی پرنور باشه و چشمک نزنه → احتمالاً سیاره زهره است. اگر چشمک بزنه → احتمالاً شباهنگ یا یکی از ستارههای درخشان دیگر است.
اولین ستاره که در آسمان شب دیده میشه
Why Venus is called the morning star or the evening star Why is Venus either visible at sunset or sunrise? It has to do with the planet's orbit, relative to both the Sun and Earth.
What's that bright star I can see in the morning sky, appearing much brighter than any other star still visible in the early dawn? This is a question you may have asked yourself on occasion, and the chances are that the answer is that 'morning star' is actually the planet Venus. Venus is often called the 'Morning Star', and similarly, it is often called the 'Evening Star'.
